Dziecięcy układ odpornościowy jest bardziej narażony na infekcje, niż u osoby dorosłej, dlatego należy wspomóc odporność najmłodszych.

Układ odpornościowy – za co odpowiada?

Układ odpornościowy człowieka, dzięki licznym i skomplikowanym mechanizmom obronnym, chroni organizm przed bakteriami, wirusami oraz innymi szkodliwymi dla zdrowia czynnikami. Jednak każda mama powinna wiedzieć, że układ odpornościowy dziecka różni się od układu odpornościowego dorosłego człowieka.

Im młodsze dziecko, tym bardziej narażone jest na zachorowania.

Dlaczego należy wspomagać dziecięcą odporność?

Dowodem na różnice pomiędzy stopniem rozwoju układu odpornościowego dziecka, a stopniem rozwoju układu odpornościowego osoby dorosłej, może być średnia liczba infekcji górnych dróg oddechowych. Podczas gdy dzieci chorują średnio od 6 do 8 razy rocznie, to dorośli zmagają się z tym problemem zdecydowanie rzadziej - tylko od 2 do 4 razy w roku. Wynika to z tego, że układ odpornościowy dziecka nie jest jeszcze w pełni „dojrzały", w związku z czym jest bardziej podatny na działanie chorobotwórczych bakterii czy wirusów.

Zarażanie się chorobą szybko rozwija się w obrębie grupy - w szkole lub w przedszkolu

Kiedy dzieci są bardziej narażone na infekcje?

Dzieci są bardziej narażone na infekcje w okresie jesienno-zimowym, kiedy spacery krócej trwają i odczuwalny jest brak słońca. Wtedy też różnice temperatur między domem a środowiskiem naturalnym rosną, co nie jest obojętne dla organizmu.

Infekcje dużo częściej dotykają również dzieci uczęszczające do żłobków, przedszkoli i szkół. Należy pamiętać, że w większych grupach wzrasta ryzyko ekspozycji dziecka na chorobotwórcze bakterie i wirusy.

Pamiętaj, że odpowiednia dieta wspiera odporność dziecka!

Dlaczego wybierając żywe kultury bakterii, należy wcześniej skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą?

Decyzję o zastosowaniu antybiotykoterapii zawsze podejmuje lekarz, dlatego jest on także odpowiednią osobą do podjęcia ostatecznej decyzji o podaniu preparatu z żywymi kulturami bakterii, którego skuteczność potwierdzono w badaniach klinicznych. Wybór odpowiedniego preparatu z żywymi kulturami bakterii jest istotny z uwagi na ich szczepozależne działanie. Oznacza to, że szczep bakterii znajdujący się w preparacie ma kluczowe znaczenie dla tego, jak dany preparat zadziała. W związku z tym zawsze należy wybierać produkty z prawidłowo opisanym składem bakteryjnym, gdyż nawet bakterie z tego samego gatunku oraz rodzaju, ale innego szczepu posiadają odmienne właściwości. Dlatego też należy uwzględnić stosowanie odpowiedniego preparatu przez cały okres leczenia przeciwbakteryjnego.

Jak wzmocnić odporność dziecka?

Dziecięcy układ odpornościowy jest bardziej narażony na zachorowania, niż osoby dorosłej. Warto wprowadzić zdrowe nawyki, które wspomogą organizm dziecka.

Czy dieta ma wpływ na odporność dziecka?

Zdrowa, urozmaicona i prawidłowo zbilansowana dieta dziecka jest niezwykle istotna – pamiętaj o produktach będących źródłem białka, bogatych w witaminy pochodzące z warzyw i owoców, unikaj słodyczy i przekarmiania.

Czy temperatura w mieszkaniu ma wpływ na odporność?

Istotny jest odpowiedni mikroklimat mieszkania – zadbaj o właściwą temperaturę (18–22ºC), często wietrz mieszkanie i nawilżaj powietrze w pomieszczeniach, zwłaszcza w okresie grzewczym.

Warto zadbać o zmienianie klimatu - w miarę możliwości zapewnij dziecku pobyt nad morzem lub w górach. Przynajmniej godzinę dziennie spaceruj z dzieckiem na świeżym powietrzu, w pogodne dni poświęć na spacer więcej czasu.

O czym warto pamiętać każdego dnia?

Należy zadbać o dobry sen dziecka, postaraj się, by się wysypiało oraz miało czas wolny w ciągu dnia na wypoczynek oraz zabawę – najlepiej w formie ruchowej, na świeżym powietrzu.

Wzmacnianie dziecięcej odporności to również:

1. Pilnowanie kalendarza szczepień obowiązkowych oraz uzupełniających
2. Ubieranie dziecka stosownie do pogody
3. Unikanie palenia papierosów w obecności dziecka
4. Dbanie o dobre samopoczucie dziecka

Często rodzice zastanawiają się nad przyczyną infekcji swojego dziecka oraz nad tym, gdzie daną chorobę mogło „złapać". Jest to istotne ze względu na to, że w zależności od przyczyny choroby schemat postępowania może być różny.

Z czym najczęściej rodzice zgłaszają się do lekarza?

Jedną z głównych przyczyn dla których rodzice zgłaszają się z dzieckiem do lekarza są infekcje dróg oddechowych. Większość z nich wywoływana jest przez wirusy i przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia jest łatwa do wyleczenia. Niemniej, aby ocenić co jest przyczyną danej infekcji i jakie może mieć ona konsekwencje u dziecka, konieczna jest wizyta u lekarza.

Pamiętaj, że niepotrzebna zwłoka może opóźnić podjęcie właściwego leczenia!

Jak często dziecko może chorować?

Nie można jednoznacznie stwierdzić ile razy dziecko ma prawo zachorować w ciągu roku. W przypadku infekcji górnych dróg oddechowych przyjmuje się, że dzieci mogą przejść od 6-8 infekcji rocznie i nie należy uznawać tego za coś wykraczającego poza normę. Wynika to często z faktu, że układ odpornościowy dziecka „dorasta" wraz z nim i na bieżąco uczy się jak radzić sobie z otaczającym go światem. W momencie gdy układ odpornościowy uzyska pełną dojrzałość, jego skuteczność wzrośnie a ilość przechodzonych infekcji w ciągu roku spadnie. Dowodem na to może być fakt, że dorośli zmagają się z infekcjami górnych dróg oddechowych zdecydowanie rzadziej, bo tylko od 2-4 razy rocznie.

Infekcje dróg oddechowych często charakteryzują się kaszlem, świszczącym, przyspieszonym oddechem i gorączką.

Dlaczego warto zadbać o prawidłową diagnozę?

Trafne rozpoznanie jest kluczowe dla dobrania odpowiedniego leczenia oraz możliwie szybkiego powrotu do zdrowia. O ile w przypadku infekcji wirusowych zazwyczaj stosuje się leki doraźnie, to w przypadku infekcji bakteryjnych często sięga się również po antybiotyk. Z tego względu zawsze należy zwrócić się z prośbą o diagnozę do lekarza, a nie leczyć się na własną rękę.

Jak bronić się przed infekcjami?

1. Każdego dnia dbaj o odporność swojego dziecka
2. Pamiętaj, że większość chorób przenosi się w szkołach i przedszkolach
3. Sprawdzaj, czy twoje dziecko nie jest ubrane zbyt grubo lub zbyt cienko
4. W razie potrzeby zasięgnij porady lekarza
5. Obserwuj zachowanie swojego dziecka, czy nie jest ospałe lub osłabione

Aby ograniczyć przenoszenie infekcji – zarówno tych wywołanych przez wirusy, jak i bakterie – trzeba przestrzegać kilku prostych reguł. Nie mają one powabu medycznych newsów, ale są niewymagającymi, tanimi i dostępnymi dla wszystkich metodami, które mogą uchronić nas, naszych bliskich i osoby z naszego otoczenia w szczególnie infekcyjnym okresie jesienno-zimowym.

Infekcje będące zmorą okresu jesienno-zimowego są wywoływane przede wszystkim przez wirusy i bakterie. Drobnoustroje po wniknięciu do organizmu zaczynają się intensywnie namnażać. W momencie gdy nasz układ odpornościowy zostaje zdominowany przez „przeciwnika", rozpoczyna się infekcja. Bakterie i wirusy mogą wnikać do naszego organizmu różnymi drogami, np. poprzez układ oddechowy, przewód pokarmowy czy układ moczowo-płciowy. Dlatego warto pamiętać o stosowaniu prostych i tanich metod, które mogą pomóc ograniczyć rozpowszechnianie się drobnoustrojów.

Zasada 1. Myj ręce

Znaczna większość z nas pamięta o myciu i suszeniu rąk w oczywistych sytuacjach, takich jak np. skorzystanie z toalety. Pytanie, czy pamiętamy o wykonywaniu tej czynności również przed skorzystaniem z toalety, a także po wydmuchaniu nosa, odwiedzinach u chorego, a nawet głaskaniu swojego czworonożnego pupila. Z pewnością nie zawsze, a szkoda, bo mycie rąk jest jedną z metod pozwalających na zmniejszenie liczby potencjalnie chorobotwórczych drobnoustrojów np. na naszej skórze.

Mycie rąk jest jedną z metod pozwalających na zmniejszenie liczby potencjalnie chorobotwórczych drobnoustrojów na naszej skórze

Jak prawidłowo myć ręce?

• Myj ręce pod bieżącą, ciepłą wodą
• Namydl ręce, pamiętając o przestrzeniach między palcami
• Stosuj metodę „10+10", która polega na odliczaniu do 10 najpierw podczas etapu namydlania, a potem w trakcie spłukiwania
• Dokładnie osusz ręce – niepoprawne wykonanie tej czynności może sprzyjać rozwojowi patogenów
• W miarę możliwości używaj ręczników bawełnianych i papierowych do osuszania rąk

Zasada 2. Kontroluj kaszel – dbaj o zdrowie najbliższych

Kiedy kaszlesz, zasłaniaj usta łokciem lub barkiem, ewentualnie grzbietem dłoni. Chory kaszląc lub kichając, powoduje rozpylenie drobnych kropelek zawierających potencjalne patogeny sprzyjające rozprzestrzenianiu się infekcji⁷. Pamiętaj, że chusteczka jednorazowa powinna pozostać… jednorazowa. Gdy raz użyjesz jej podczas kasłania czy kichania, wyrzuć ją, a następnie pamiętaj o umyciu rąk. Jeśli zasłonisz twarz ręką, pozostaną na niej wirusy, które natychmiast przeniesiesz na inne przedmioty lub bezpośrednio na drugą osobę, np. całując się lub witając. Jeśli tylko to możliwe, po każdym epizodzie kaszlu i kichania umyj ręce. Dzięki tym prostym zasadom ograniczysz rozprzestrzenianie zarazków wśród najbliższych.

Kiedy kaszlesz, zasłaniaj usta łokciem lub barkiem, ewentualnie grzbietem dłoni

Zasada 3. Jeśli tylko to możliwe, zostań w domu

Pomyśl nie tylko o sobie, ale także o innych. Jeśli odczuwasz objawy grypopodobne, poproś o dzień wolny, zamiast iść do pracy. Tę samą zasadę zastosuj w odniesieniu do dzieci chodzących do przedszkola i szkoły. Unikaj miejsc publicznych, zwłaszcza zatłoczonych. Gdyby każdy z nas przestrzegał tej prostej reguły, mogłoby to pomóc zmniejszyć rozpowszechnianie się infekcji, nawet w wyjątkowo infekcyjnym jesienno-zimowym sezonie.

Jeśli odczuwasz objawy grypopodobne, poproś o dzień wolny, zamiast iść do pracy

Zasada 4. Uważaj na rotawirusy

Z osób zakażonych wirus może być przenoszony na innych wraz z kałem (np. rotawirusy). Niedokładne mycie rąk po skorzystaniu z toalety może powodować zanieczyszczenie dotykanych powierzchni i w ten sposób doprowadzić do przekazania infekcji innym domownikom.

Zakażenia rotawirusowe są szczególnie częste wśród niemowląt i małych dzieci. To istotny argument, by jak najwcześniej uczyć malucha dokładnego mycia rąk i pilnować go przy wykonywaniu tej czynności.

W przypadku choroby dziecka, członkowie jego rodziny i ci, którzy mają bliski kontakt z maluchem są narażeni na zarażenie się infekcją rotawirusową, dlatego należy szczególnie dbać o higienę, w przypadku rodzeństwa także o czystość wspólnych zabawek znajdujących się w zasięgu rąk chorego malucha.

Biegunki u dzieci mogą mieć wiele różnych przyczyn, ale zazwyczaj są rezultatem infekcji wirusowej lub bakteryjnej albo skutkiem ubocznym antybiotykoterapii¹. Najczęściej mamy do czynienia z biegunką infekcyjną i poantybiotykową.

Co jest przyczyną biegunek infekcyjnych?

Zdecydowanie najczęstszą przyczyną ostrych biegunek u dzieci we wszystkich krajach Europy jest zakażenie rotawirusem. Wirus ten odpowiada również za najcięższe postacie biegunek u dzieci. O podłożu wirusowym biegunki mogą świadczyć współwystępujące z nią wymioty, a także katar i kaszel.

Biegunki bakteryjne najczęściej są wywoływane przez bakterie z rodzaju Campylobacter spp. i Salmonella spp. W Polsce najwięcej biegunek infekcyjnych u dzieci występuje w okresie od października do maja .

Najczęstszą przyczyną ostrych biegunek u dzieci w krajach europejskich jest zakażenie rotawirusem.

Jak dochodzi do biegunki poantybiotykowej?

Jednymi z najczęstszych powikłań antybiotykoterapii są bóle brzucha i ostre biegunki. Na biegunki poantybiotykowe cierpi nawet 40% dzieci przyjmujących antybiotyki o szerokim spektrum działania. Oprócz zwalczania bakterii chorobotwórczych antybiotyki te eliminują z przewodu pokarmowego tzw. dobre bakterie, zaburzając w ten sposób równowagę mikrobiologiczną w jelitach. W wyniku tych zaburzeń w jelitach gromadzi się zbyt dużo wody, która następnie jest gwałtownie wydalana, czego efektem jest biegunka. Przyjmowanie żywych kultur bakterii przy stosowaniu antybiotyków wspiera utrzymanie równowagi mikroflory jelitowej.

Biegunka u dziecka może być także objawem alergii na jakiś składnik diety lub nietolerancji pokarmowej, np. laktozy czy glutenu. Zdarza się też, że przyczyną biegunki jest ząbkowanie.

W Polsce biegunki infekcyjne występują u dzieci najczęściej od października do maja.

Co robić, gdy dziecko ma biegunkę?

Najważniejsze jest uzupełnienie niedoboru płynów drogą doustną oraz jak najszybszy powrót do normalnej diety, odpowiedniej dla wieku dziecka.

Bardzo korzystne jest podawanie dziecku żywych kultur bakterii Lactobacillus rhamnosus GG (LGG). Takie postępowanie pozwala na uzupełnienie mikroflory jelitowej oraz zmniejsza ryzyko odwodnienia.

Bóle brzucha i biegunki to jedne z najczęstszych powikłań antybiotykoterapii.