Integracja sensoryczna to proces umożliwiający organizowanie i interpretowanie informacji otrzymywanych przez różne zmysły, co jest niezbędne do adekwatnego reagowania na otaczający świat. Dzięki temu mechanizmowi, jednostka może koordynować swoje działania, reagować na bodźce sensoryczne oraz rozwijać umiejętności społeczne i poznawcze. Proces ten ma fundamentalne znaczenie w rozwoju motorycznym i poznawczym, umożliwiając sprawne przetwarzanie sensoryczne, które wpływa na naukę, komunikację, koncentrację oraz zdolności społeczne. Zaburzenia w integracji sensorycznej manifestują się przez nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce, co może utrudniać codzienne funkcjonowanie, naukę i interakcje społeczne.

Jak przebiega diagnoza i terapia zaburzeń SI?

Każdy rodzic, który zauważa u swojego dziecka trudności w zakresie odbierania i przetwarzania bodźców, powinien skierować swoje kroki do specjalisty: psychologa dziecięcego lub pedagoga. Proces diagnostyczny jest zazwyczaj dość krótki: informacje zebrane podczas wywiadu oraz przyjrzenie się zachowaniom dziecka na jednej bądź dwóch wizytach w poradni pozwala na stwierdzenie, czy dziecko cierpi na zaburzenia SI. Jeśli tak – wskazana jest terapia.

Zadaniem terapeutów integracji sensorycznej jest dokładne określenie trudności, z jakimi boryka się dziecko, a następnie zmiana jego sposobu odbierania i przetwarzania bodźców. Terapia SI polega przede wszystkim na zabawie – to konieczne, aby dzieci chętnie współpracowały i szybko pokonywały kolejne problemy. Zajęcia nie są wyczerpujące (odbywają się 1-2 razy w tygodniu i zazwyczaj trwają około 45 minut) i odbywają się w atrakcyjnej dla dziecka, przyjaznej sali.

Jeśli zajęcia prowadzone są prawidłowo, a do terapii aktywnie włączają się rodzice, dysfunkcje i trudności powinny stać się mniej nasilone już po kilku tygodniach pracy z dzieckiem.

Terapia SI: zabawy w domu

Należy pamiętać, że wiele czynności terapeutycznych można powtarzać w domu (i najczęściej jest to zalecane przez terapeutów). Dodatkowe ćwiczenia sprawiają, że zaburzenia SI szybciej znikają, a do tego są dla dziecka źródłem wspaniałej zabawy.

Oto kilka przykładów ćwiczeń sensorycznych, które stosuje się podczas pracy z dziećmi z omawianymi zaburzeniami.

• Zabawa z tajemniczym workiem

Taka domowa terapia polega na włożeniu do woreczka różnych przedmiotów (np. klucze, nici, łyżeczka). Dziecko musi je rozpoznać po samym dotyku.

• Burrito

Świetna zabawa i wsparcie układu ruchu. Dziecko trzeba położyć na dużym kocu, a następnie owinąć kocem ciało (oczywiście oprócz głowy).

• Huśtawka

Dziecko powinno wejść do dużego koca, którego końce są mocno trzymane przez rodziców. Taką huśtawkę należy już tylko rozhuśtać, ale tylko do stopnia akceptowanego przez malca.

• Boso przez świat

Na domowej terapii nie może zabraknąć zabawy w chodzenie boso po woreczkach wypełnionych różną zawartością – grochem, ryżem czy fasolą. To świetne, sensoryczne ćwiczenie, które znakomicie wspiera zarówno układ dotyku, jak i ruchu.

Zabawy sensoryczne dla najmłodszych mają za zadanie dostarczać różnorodnych bodźców do rozwoju zmysłów malucha i poszerzać świat jego doznań. Nie potrzeba do nich skomplikowanych zabawek, można wykorzystać przedmioty codziennego użytku i produkty spożywcze, które znajdą się w każdym domu.